Saturation là gì? Sử dụng như thế nào? (có ví dụ minh hoạ)

Khi mix nhạc nếu bạn thấy Vocal của mình nghe bị mỏng, đơn điệu và bạn muốn nó dày hơn, ấm hơn thì bạn nên nghĩ đến việc thêm vào Saturation.

Saturation là một trong những công cụ mixing mạnh mẽ hiệu quả nhất vì nó tạo ra sự khác biệt lớn sau khi sử dụng.

Vậy Saturation là gì

Saturation là một hiệu ứng âm thanh bổ sung tần số hoà âm (hamonic frequencies) và sử dụng chế độ nén mềm (soft-knee). Nó thường xảy ra khi âm thanh vượt quá mức giới hạn 0dB. Ngày nay, Saturation được sử dụng rộng rãi như một hiệu ứng sáng tạo, khắc phục nhược điểm của âm thanh digital (âm thanh bị mỏng) bằng cách thêm vào các tần số hoà âm.

Saturation hoạt động như thế nào?

Hình phía trên là tần số chính của một âm thanh bất kì chưa được thêm Saturation

Sau khi thêm vào saturation thì bạn thấy có thêm nhiều tần số nằm trên tần số chính. Chính điều này giúp cho âm thanh của chúng ta dày hơn, thú vị hơn. Nó thực sự hỗ trợ cho những giọng hát mỏng,yếu

Nguồn gốc của Saturation

Ban đầu, Saturation để chỉ những âm thanh nghe được khi đi qua các thiết bị thu âm analog (âm thanh tương tự) có mức tín hiệu quá lớn. Khi hiện tượng vượt ngưỡng này xảy ra sẽ khiến âm thanh bị biến dạng, từ đó các tần số hoà âm sẽ được thêm vào giúp cho âm thanh âm áp và đầy đặn. Không giống với khi âm thanh digital khi bị méo tiếng tạo ra âm thanh bị rè, vớ, nghe rất tệ. Ngày nay, các Plugin kỹ thuật số chỉ mô phỏng lại hiệu ứng âm thanh của những thiết bị analog.

Phân loại các Saturation Plugin

Tape saturation plugins (dạng băng từ)

Các plugin tape saturation mô phỏng âm thanh của tín hiệu âm thanh đi qua máy thu băng tương tự. Các plugin này bổ sung nhiều tần số hoà âm, nén âm thanh, tăng tần số thấp và chúng có xu hướng làm dịu âm thanh. Tape saturation gúp cho âm thanh nghe cảm giác ấm áp và chắc tiếng. Do đó, chúng rất tốt để làm cho bản mix trở nên dầy hơn, có chiều sâu hơn.

Tube saturation plugins (dạng bóng đèn)

Các plugin tube Saturation mô phỏng âm thanh tương tự dạng bóng đèn tiền khuếch đại. Các plugin này cũng bổ sung các tần số hài và nén âm thanh. Tuy nhiên, khi sử dụng quá nhiều, âm thanh sẽ có cảm giác bị gắt và tiếng bị đanh, vì vậy hãy cẩn thận. Các plugin này bổ sung các âm bậc 2, về cơ bản là các quãng tám cao hơn và thấp hơn của âm thanh. Do đó, chúng thường cho âm thanh sâu và lắng hơn các saturation plugin dạng băng từ. Tube saturation là dạng plugin tạo màu yêu thích của tôi và nó được coi là loại bão hòa tốt nhất hiện có.

Transistor Saturation (dạng bóng bán dẫn)

Các plugin bão hòa bóng bán dẫn mô phỏng âm thanh của các mạch dựa trên bóng bán dẫn. Các plugin này thêm một chút nén cứng và sóng hài bậc lẻ, về cơ bản là sóng hài thứ ba và thứ năm. Do đó, chúng thường phát ra âm thanh có màu sắc độc đáo. Tuy nhiên, nếu dùng chúng một cách tinh tế, chúng sẽ nghe êm ái và dễ chịu.

Khi nào chúng ta nên sử dụng Saturation

Cơ bản thì bạn nên sử dụng saturation bất cứ khi nào bạn cảm thấy các thành tố âm thanh riêng lẻ bị mỏng, yếu, thiếu tần số.

Những nhạc cụ thường cần sử dụng thêm Saturation:

Vocals – Thêm saturation vào giọng hát của bạn có thể có tác dụng cực kỳ mạnh mẽ. Đặc biệt là trên giọng hát mỏng hoặc quá tối. Bằng cách thêm độ bão hòa cho giọng hát mỏng, bạn có thể thêm các tần số hài hòa ở dải thấp và tầm trung khiến chúng trở nên đầy đủ và sâu lắng. Và bằng cách thêm độ bão hòa cho giọng hát tối và bị che lấp bới nhạc cụ khác, bạn có thể thêm tần số hài hòa cao để làm nổi bật giọng hát của bạn.

Guitars – Thêm saturation cho guitar của bạn có thể rất tuyệt vời khi guitar có âm thanh bị thiếu tần số trung hoặc không rõ ràng. Thông thường, nếu cây đàn quá tối, bạn sẽ muốn bão hòa (3kHz – 20kHz), và nếu cây đàn quá yếu, bạn muốn bão hòa (500Hz – 5kHz). Dù là guitar acoustic hay guitar điện đều không thành vấn đề (trừ khi bạn muốn thêm độ méo tiếng).

Drums – Thêm saturation vào trống của bạn có thể giúp theo một số cách khác nhau đối với từng trống. Tuy nhiên, thêm độ bão hòa vào trống của bạn có thể làm cho chúng mạnh hơn nếu bạn bão hòa (200Hz – 2kHz), nhỏ hơn nếu bạn bão hòa (4kHz – 10kHz) và thú vị hơn nếu bạn bão hòa (8kHz – 20kHz). Một điều tuyệt vời để thử là bão hòa và điều khiển quá mức âm vang của trống của bạn. Nó tạo cho trống một cảm giác dày và mạnh mẽ.

Basses – Thêm độ bão hòa vào âm trầm của bạn có thể giúp làm đầy nó và làm cho nó trở nên mạnh mẽ hơn rất nhiều. Bằng cách thêm các tần số hài hòa phù hợp, bạn hoàn toàn có thể chuyển âm trầm của mình từ âm thanh yếu sang âm thanh đáng kinh ngạc. Tôi thường bão hòa (500Hz-2kHz) để làm đầy nó và (4kHz – 8kHz) để làm cho nó hoạt động mạnh hơn.

Synths – Thêm độ bão hòa vào synths của bạn có thể giúp làm cho chúng mạnh mẽ hơn bằng cách thêm tần số trung và cao hài hòa. Khi tôi bão hòa tổng hợp, tôi thường bão hòa các tần số tầm trung (500Hz – 4kHz), và đôi khi tôi áp dụng một độ bão hòa nhẹ cho các tần số hiện diện (4kHz – 6kHz).

Saturation cho phần Mastering

Thêm saturation vào tổng thể bài hát của bạn có thể là một yếu tố thay đổi màu sắc toàn bộ bài hát. Nếu sử dụng đúng cách, bạn có thể chuyển bài hát của mình từ nghe được sang một bản nhạc nghe hay. Về cơ bản, việc áp dụng độ bão hòa trên bản chính của bạn rất mạnh mẽ, bởi vì nó thực sự thêm tần số hài hòa vào âm thanh cuối cùng của tất cả các nhạc cụ của bạn làm một. Bằng cách này, bạn không chỉ có thể làm dày âm thanh mà còn có thể làm cho âm thanh thống nhất hơn một chút. Khi bão hòa hỗn hợp bằng plugin bão hòa đa băng tần (chẳng hạn như Fab-Filter Saturn), hãy cố gắng tìm ra tần số nào thiếu độ dày nhiều nhất và bão hòa tần số đó.

Mẹo khi sử dụng Saturation

Sử dụng độ bão hòa để thay thế các tần số nghe chói tai, chua chát, đanh – Nếu bạn đã từng cố gắng loại bỏ các tần số đó khỏi một bản nhạc, có thể bạn đã nhận ra rằng việc loại bỏ chúng không phải là điều duy nhất bạn nên làm. Mặc dù các tần số xấu đó làm phiền người nghe rất nhiều, nhưng chúng là một phần thiết yếu của âm thanh.

Vậy bạn nên làm gì? Sử dụng thêm Saturation sau khi bạn cân bằng EQ để tạo ra các tần số mới sẽ thay thế các tần số xấu trước đó.

Hi vọng sau khi đọc bài viết trên của SOL Studio, mọi người đã có thể hiểu về Saturation là gì và sử dụng công cụ này đúng cách hơn, từ đó giúp các bản mix vocal của bạn nghe hay hơn, sống động hơn.